quinta-feira, 4 de junho de 2015

MANUEL PAULO MARTINS

Arquivo Sons da Terra.
Vale de Mira: 1922-2007

Mirandês:
Tiu Manuel Felício, l nome cun que todos l conhecian, naciu an Bal de Mira (Miranda de l Douro), ne l die 25 de Janeiro de 1922, adonde siempre residiu até al die de la sue muorte a 17 de Dezembre de 2007.

Ls sous purmeiros cuntatos culas gaitas de foles dórun-se ne l meio de la família, na medida an que sou pai era un tocador de gaita de foles. La sue forma de daprendizaige nun fui fácele, ua beç que l pai faleciu mui nuobo i la bida l tener liebado a custruir la sue purmeira gaita de foles, la qual fui la piedra basilar de l sou treino. Passado esto tubo la suorte de poder ber i scuitar de forma sigilosa ne l meio de las hortas i atrás de las paredes l famoso Mestre Gaiteiro Francisco Martins de Cércio. Nessa época nun aceitaba de buona fé que l´s moços de la tierra quejissen daprender a tocar l strumiento, perfilando-se cumo mais un potencial cuncorrente.
                                                          
Inda assi, quando Manuel Paulo Martins yá se afirmaba a tocar an público, Francisco Martins yá l cumbidaba a tocar cun sue bielha gaita, anformando-lo ironicamente “À Manoel you nun sou antreseiro, tu tocas la gaita i you lhibo al denheiro”.

Manuel Paulo Martins home preacupado siempre cul que cunsidraba ser l sou deber, tocar cumo ls bielhos gaiteiros que tubo l'ouportunidade de coincer.

Causo eisemplar ne l que respeita a la trasmisson de ls sous coincimientos, l qual siempre se manifestou çponible para ansinar i para partilhar todo quanto sabie. Tamien testemunho desso, Gaiteiro/Palheteiro Mirandés Anrique de Jesus Fernandes ne l sou causo de la custruçon dua buona palheta i palhon i noutros subre l modo correto de tocar todos ls spécimes que conhecie.

Manifestou por dibersas bezes algua mágoa cun aqueilhes que se tenien aprossimado quando percisában de saber ó daprender algo cul i nunca mais l bejitórun.

Ten bários registos recolhidos por eilustres pessonas cumo Ernesto Veiga de Oliveira sendo la cápia de la sue obra Strumientos Musicales Populares Pertueses, Domingos Machado nas recolhas an Trás-los-Montes sob ls auspícios de l departamiento de Música Popular de la Westdeutscher Rundfunk, Paulo Preto i Mário Correia de la Sons da Terra  cuntendo numerosos spécimes eiditado nun çco testemunhal.

Passado un período longo i doloroso de la malina, Manuel Paulo Martins faleciu ne l die 17 de Dezembre de 2007. Ne l die seguinte, nua manhana adonde la niebe tenie ampeçado a ambolber cun sou manto branco ls campos de l'aldé i al toque de las Gaitas Mirandesas quando l sou cuorpo çceu a a tierra fui anterpretado l tema Pur ambaixo de la puente, puls gaiteiros Paulo Meirinhos, Miguel Ángelo i Ricardo Gonçalo.

********

Português:
Tiu ManuelFelício, o nome com que todos o conheciam, nasceu em Vale de Mira (Miranda do Douro), no dia 25 de Janeiro de 1922, onde sempre residiu até ao dia da sua morte a 17 de Dezembro de 2007.

Os seus primeiros contactos com as gaitas de foles deram-se no seio da família, na medida em que seu pai era um tocador de gaita de foles. A sua forma de aprendizagem não foi fácil, uma vez que o pai faleceu muito novo e a vida o ter levado a construir a sua primeira gaita de foles, a qual foi a pedra basilar do seu treino. Após isto teve a sorte de poder ver e escutar de forma sigilosa no meio das hortas e atrás das paredes o famoso Mestre Gaiteiro Francisco Martins de Cércio. Nessa época não aceitava de boa fé que jovens da terra quisessem aprender a tocar o instrumento, perfilando-se como mais um potencial concorrente.

No entanto, quando Manuel Martins já se afirmava a tocar em público, Francisco Martins já o convidava a tocar com sua velha gaita, informando-o ironicamente “À Manoel you nun sou antreseiro, tu tocas la gaita i you lhibo al denheiro”.

Manuel Paulo Martins homem preocupado sempre com o que considerava ser o seu dever, tocar como os velhos gaiteiros que teve a oportunidade de conhecer.

Caso exemplar no que respeita à transmissão dos seus conhecimentos, o qual sempre se manifestou disponível para ensinar e para partilhar tudo quanto sabia. Também testemunho disso, Gaiteiro/Palheteiro Mirandês Henrique de Jesus Fernandes no caso da construção de uma boa palheta e palhão e noutros sobre o modo correcto de tocar todos os espécimes que conhecia.

Manifestou por diversas vezes alguma mágoa com aqueles que se tinham aproximado quando precisavam de saber ou aprender alguma coisa com ele e nunca mais o visitaram.


Tem vários registos recolhidos por ilustres pessoas como Ernesto Veiga de Oliveira sendo a capa da sua obra Instrumentos Musicais Populares Portugueses, Domingos Machado nas recolhas em Trás-os-Montes sob os auspícios do departamento de Música Popular da Westdeutscher Rundfunk, Paulo Preto e Mário Correia da Sons da Terra contendo numerosos espécimes editado num disco testemunhal.


Após um periodo longo e doloroso da doença, Manuel Paulo Martins faleceu no dia 17 de Dezembro de 2007. No dia seguinte, numa manhã onde a neve tinha começado a envolver com seu manto branco os campos da aldeia e ao toque das Gaitas de Foles Mirandesas quando o seu corpo desceu à terra foi intrepetado o tema "Pur debaixo de la Puente", pelos gaiteiros Paulo Meirinhos, Miguel Ângelo e Ricardo Gonçalo.


Sem comentários:

Enviar um comentário